به گزارش راهبرد معاصر سرانجام ترکیب نهایی فیلمهای نوروزی مشخص شد و قرار است که فیلمهای گل به خودی و سگ بند بجای فیلمهای لامینور و علفزار اکران شود.
امسال ماجرای اکران فیلمهای نوروزی یکی از حاشیهدارترین اکرانهای نوروزی سالهای اخیر شد. علت آن را اما بیشتر از اینکه اخبار و جوسازیهای فضای مجازی برای دو فیلم لامینور و علفزار بدانیم باید قبل از هرچیز در تصمیم اشتباه شورای صنفی نمایش دانست که بدون هماهنگی و اجازه سازمان سینمایی اقدام به اطلاع رسانی نام فیلمهای پیشنهادی برای اکران نوروزی کرد. قانون آئین نامه اکران نوروزی چه در سالهای قبل و چه در سال جاری این است که سازمان سینمایی متولی انتخاب و اعلام فیلمهای نوروزی است و در نهایت این اقدام با همکاری و تعامل شواری صنفی نمایش انجام میشود.
البته شورای صنفی نمایش از پیشنهاد این اسامی به سازمان خبر داد اما حتی جدای از اینکه همین پیشنهاد هم نباید رسانهای میشد و مانند پیشنهاد قیمت بلیت صرفا با مکاتبه نامه به سرانجام میرسید, نماینده سازمان سینمایی یعنی مدیر کل نظارت بر عرضه و نمایش فیلم نیز در جلسه شورای صنفی نمایش حاضر نبوده و این شورا خودمختار اقدام به انتشار اسامی میکند.
حال در میان این اسامی فیلم داریوش مهرجویی یعنی "لامینور" نیز حضور دارد. اما نکته مهم درباره فیلم اخیر این کارگردان مطرح سینمای ما این است که تاریخ صدور پروانه نمایش این فیلم برای 20 آذر 1398 است. قانون سازمان میگوید که هر پروانه هر فیلمی در صورت عدم اکران تا 2 سال منقضی میشود و پروانه جدید باید برای آن تمدید شود. یعنی تهیه کننده فیلم, رضا درمیشیان به عنوان مالک قانونی فیلم باید نهایتاً از ابتدای برج دی ماه 1400 برای گرفتن پروانه نمایش اقدام میکرده است.
این نکته درستی بود که فرجی در خبری در روزهای قبل از طریق سایت سازمان سینمایی به آن اشاره کرد و گفت ضمن آنکه فیلم لامینور توقیف نیست و مشکلی برای صدور پروانه نمایش ندارد, باید تهیه کننده آن برای تمدید آن اقدام کند.
بعد از این درمیشیان تهیه کننده فیلم در یادداشت کوتاهی که به یکی از رسانهها داد بیان کرد که درخواست تمدید پروانه نمایش را 3 ماه قبل دادهام اما آن را تمدید نکردهاند. مطلبی که به شکلی قصد داشت تا اینگونه القا کند که گویا قرار نیست به فیلم لامینور پروانه نمایش دهند. در حالی که اساساً این خبر کذب و نادرست است و این تهیه کننده اصلاً سه ماه قبل درخواست پروانه نمایش نداده است.
مهدی محمدبیگی دبیر شورای پروانه نمایش در خبری به خبرنگار تسنیم اطلاع داد که تهیه کننده لامینور در تاریخ 9 اسفند 1400 یعنی 8 روز قبل درخواست تمدید پروانه نمایش را داده است. بنابراین تهیه کننده فیلم عامدانه مطلب نادرستی را در رسانهها بیان کرده تا اینگونه زمینه برای تشنج در فضای فرهنگی کشور ایجاد شود.
کار بجایی رسید که یکی از منابع آگاه در سازمان سینمایی به ما گفت یکی از کارگردانان سینما در صحبت با مهرجویی از او شنیده که فیلمش توقیف است در حالی که امروز برای بار چندم حبیب ایل بیگی معاونت نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی ضمن احترام به جایگاه داریوش مهرجویی اعلام کرده که فیلم او توقیف نیست و تنها برای اکران نوروزی در نظر گرفته نشده است.
برای همین مهرجویی کارگردان سالخورده و پیشکسوت سینمای ما بخاطر ارسال اطلاعات غلطی که بنظر میرسد عامدانه به او داده شده باشد و همچنین اقدامات دیرهنگام و خارج از اخلاق تهیه کننده خود, دچار تلاطم روحی و آسیب میشود. در حالی که اصلاً نه فیلم او توقیف است و نه مشکلی برای صدور پروانه نمایش دارد و صرفاً برای اکران نوروزی انتخاب نشده است. ضمن آنکه مصوبه دیروز شورای نمایش این شد که باتوجه به جایگاه مهم مهرجویی در سینما, برای اکران فیلم او بازه زمانی عید فطر به عنوان یکی از بهترین تاریخ اکرانها را در نظر دارند و یا اگر زمان دیگری را وی بخواهد لامینور را اکران میکنند.
این نکات نشان میدهد که بار دیگر حاشیهسازان و فرصت طلبان دنبال ایجاد حواشی و ضربه زدن با اغراض سیاسیاند. چیزی که انتظار میرود تا سازمان نسبت به آن توجه جدی و کافی داشته باشد. در همین 12 ساعت گذشته انواع و اقسام رسانههای فردی و جمعی اقدام به دمیدن بیشتر در این آتش کردهاند بدون اینکه بدانند اصل ماجرا چیست.
آنچه در این میان اهمیت دارد آن است که چرا برخی اصرار دارند تا با دادن آدرس غلط به بزرگانی چون داریوش مهرجویی به آنها اینچنین القا کنند که فیلم دچار مشکل نمایش شده یا صحبتی از توقیف با ایشان به عمل بیاورند، درحالی که از ابتدایی که خبر اکرانهای نوروزی آمده بود، بهصورت خاص و ویژه درباره عدم وجود مشکل در خصوص نمایش فیلم سینمایی لامینور داریوش مهرجویی صحبتهای جدی و صریحی از سوی سازمان سینمایی مخابره شده بود و هیچگاه صحبتی از توقیف یا مشکلی در خصوص پروانه نمایش این فیلم به میان نیامده بود، اما برخی اصرار داشتند که اینطور القا کنند که لامینور دچار توقیفشده یا مشکلاتی برای پروانه نمایش آن پیشآمده است.
باید دید نفع چه کسانی در آشفته کردن فضای سینما یا به هم ریختن آرامش اهالی سینما آنهم با مطالبی غیرواقعی و دروغین است که میخواهند اینطور بزرگان سینما را با این مطالب غیرواقعی برنجانند و فضای سینمای کشور را ملتهب سازند.
برای همین مهرجویی کارگردان سالخورده و پیشکسوت سینمای ما بخاطر ارسال اطلاعات غلطی که بنظر میرسد عامدانه به او داده شده باشد و همچنین اقدامات دیرهنگام و خارج از اخلاق تهیه کننده خود, دچار تلاطم روحی و آسیب میشود. در حالی که اصلاً نه فیلم او توقیف است و نه مشکلی برای صدور پروانه نمایش دارد و صرفاً برای اکران نوروزی انتخاب نشده است.
اما این تنها علت حواشی تازه برای سازمان سینمایی نیست. سازمان سینمایی در ماههای اخیر بشدت دچار حواشی شد که یکی از نمونههای اخیر آن جشنواره فیلم فجر است. میتوان دلیل آن را در رویکرد رسانهای دیرهنگام و با تأخیر سازمان سینمایی دانست. نبض اتفاقات پیرامونی و حواشی باید زودتر در دست این سازمان باشد و بسرعت نسبت به مسائل اقدام کند. جا داشت که بعد از متن غلط درمیشیان بسرعت مستندات خلاف اظهرات او منتشر میشد تا جلوی دیگر حواشی گرفته شود.
مسأله دیگر مربوط به صدور پروانههای نمایش است. در حال حاضر فیلمهای آماده به اکران که بعد از فعالیت مجدد سینماها درخواست دادهاند بسیار زیاد است. البته فیلمهایی که در جشنواره فیلم فجر اکران داشتند روند سریعی را باید طی میکرده است. لامینور که به دلایل مذکور اصلا مورد بازبینی قرار نگرفته است. علفزار نیز بخاطر نکاتی که قوه قضائیه در نظر دارد نیز مورد بررسی قرار نگرفت. گل به خودی نیز قبلتر پروانه خود را گرفته است. میماند فیلم روز صفر, سگ بند و قدغن که در یک روز جلسه ویژه شورای پروانه نمایش میتوانستند پروانه خود را بگیرند.
اما این پروسه زمانبردار شد و آنچه که آن را مبهم و عجیبتر کرده بود اعلام یک به یک پروانههای نمایش برای فیلمهای نوروز بود. همین روند باعث شد تا به مرور معلوم شود کدام فیلمها برای نوروز اکران میشوند و کدام یک نیستند و بجای آنکه سازمان اعلام کننده نهایی فیلمها باشد رسانهها خود اعلام کننده نهایی شدند.
این روند در نتیجه باعث شد تا در فضای مجازی مانند سابق با مطالبی مانند سانسور و توقیف مواجه شویم که در 6 ماه گذشته به مراتب برای سازمان سینمایی حاشیه ایجاد کرده است. حالا اگرچه مدیران جدید سازمان سینمایی صحبت از قوانین و جدیت در اجرای آن داشتهاند، بخاطر اقدام دیرهنگام در پاسخ به اطلاعیههای غلط, عدم شفافیت روند صدور پروانه نمایش از یک سو و آمادگی قبلی رسانههای حاشیهساز و فرصت طلب از سوی دیگر، نه تنها به عنوان قدرت جدی و شفاف شناخته نمیشود بلکه بیشتر خود را در گرداب حاشیههایی میاندازد که با دستان خود درست کردهاند.
حالا اگرچه مدیران جدید سازمان سینمایی صحبت از قوانین و جدیت در اجرای آن داشتهاند، بخاطر عدم شفافیت روند صدور پروانه نمایش و جواز اکران فیلمها از یک سو و آمادگی قبلی رسانههای حاشیهساز از سوی دیگر، نه تنها به عنوان قدرت جدی و شفاف شناخته نمیشود بلکه بیشتر خود را در گرداب حاشیههایی میاندازد که با دستان خود درست کردهاند
این در حالی است که این فیلمها هیچ مسأله و چیز خاصی که بخاطر آن به عنوان فیلمهای مسألهدار یا حاشیهدار شناخته بشوند ندارد. فیلمهای تند و تیز یا اپوزیسیون نیستند اما با این روند و البته جوسازی رسانههای فرصتطلب تبدیل به همین القاب و اوصاف این بند میشوند و مدیران جدید هم به عناوینی دیگر.
قاعده بر این است که یک یا دو فیلم جدی و پرفروش را داشته باشیم و در کنار آنها فیلمهای کم فروش و ضعیف را نیز قرار دهیم تا آنها نیز بتوانند در کنار فیلمهای پرفروش از رونق در فروش برخوردار شوند. اما نگاهی گذرا به ترکیب نوروزی 1401 نشان میدهد که از این میان بیشک شاهد 4 فیلم پرفروش هستیم که نه تنها یکدیگر را میسوزانند بلکه فیلمهای ضعیف نیز از دست میرود. از این بدتر آنکه فیلمهای پرفروشی که میتوانست برای نوبتهای بعدی اکران به سینما بیایند قبلاً اکران شدهاند و باید فیلمهای کم فروش جای آنها را بگیرند که با همراهی فیلمهای ضعیف دیگر شاهد بیرونقی سینما خواهیم بود.
نگاهی گذرا به ترکیب نوروزی 1401 نشان میدهد که از این میان بیشک شاهد 4 فیلم پرفروش هستیم که نه تنها یکدیگر را میسوزانند بلکه فیلمهای ضعیف نیز از دست میرود
در حال حاضر فیلمهای موقعیت مهدی، روز صفر و مرد بازنده به عنوان فیلمهای غیرکمدی پرفروش با هم آمدهاند و از سوی دیگر فیلمهای کمدی "سگ بند" و "شادروان" نیز حضور دارند. دو فیلم گل به خودی و قدغن نیز در نهایت کمدی و موزیکال اند و این یعنی اکران تقریباً 4 فیلم کمدی در سینما که میتواند اکران فیلمهای مهم و ملی که کمتر در سینمای ما ساخته میشود چون "موقعیت مهدی" و "روز صفر" را تحت الشعاع خود قرار دهد.
اما با کمی دقت و تأمل میشد حداقل یکی از این دو فیلم را برای اکران عید فطر یا بعد از آن قرار داد و یا از حجم فیلمهای کمدی کم کرد تا شاهد روند بهتری در اکران و فروش عادلانه در سینما باشیم.
سازمان سینمایی میتوانست با برنامهریزی و بجای صرف انرژی برای بیرون گذاشتن دو فیلم لامینور و علفزار برای اکران نوروزی، به ترکیب نوروزی توجه بیشتری و از شورای صنفی نمایش درخواست ترکیب منطقیتر و عادلانهتری را میکرد. شاید سفر خزاعی به لبنان درست در شرایط مهم فعلی نیز به در این بیبرنامگی بیاثر نبوده باشد.
درست است که مطالبه ما حضور یک فیلم کودک و نوجوان در این میان بود که محقق شد اما همین مطالبه نیز بخاطر زور و فشاری که یکی دو فیلم این سبد به باقی میآورند نه تنها این فیلم را به حاشیه اکران میرانند بلکه باقی نیز قربانی میشوند.
بنابراین میتوان گفت که اکران نوروزی امثال عدالت را بخاطر صرف وقت و انرژی بیهوده سازمان سینمایی برای دو فیلم که حالا برایش حاشیهساز نیز شده و همینطور سود و فروش بیشتر برای سالنهای سینما، قربانی شده است./تسنیم